ĐBQH Ma Thị Thúy thảo luận về chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của Quốc hội

Đại biểu Ma Thị Thúy, Ủy viên BCH Đảng bộ tỉnh, Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh tham gia thảo luận về chương trình xây dựng xây luật, pháp lệnh của Quốc hội.

Đại biểu Ma Thị Thúy tham gia phát biểu ý kiến thảo luận.

Đại biểu nhấn mạnh, thời gian qua, Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tích cực, chủ động, sáng tạo, có nhiều đổi mới trong công tác lập pháp. Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo sát sao việc thực hiện các nhiệm vụ lập pháp, tổ chức nhiều phiên họp chuyên đề về xây dựng pháp luật, kịp thời ban hành văn bản quan trọng góp phần tháo gỡ vướng mắc, khó khăn, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế - xã hội. 

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, công tác lập pháp và thực hiện Chương trình vẫn còn một số hạn chế, bất cập tồn tại qua nhiều năm chưa được khắc phục triệt để, đã được nêu trong tờ trình của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội như: hồ sơ một số dự án, chưa bảo đảm thời gian theo quy định, dẫn đến bị động cho công tác nghiên cứu, thẩm tra, cho ý kiến của các cơ quan của Quốc hội, các đoàn đại biểu Quốc hội. Các dự án luật gửi đến Đoàn đại biểu Quốc hội chậm, khó khăn cho tổ chức các hội nghị, hội thảo lấy ý kiến các chuyên gia, cơ quan chuyên môn ở tỉnh...

Đại biểu đề cập đến Điều 2 dự thảo Nghị quyết trình Quốc hội cho ý kiến và thông qua tại kỳ họp thứ 7 theo quy trình tại một kỳ họp và theo trình tự thủ tục rút gọn đối với  Luật Đất đai (sửa đổi); Luật Kinh doanh bất động sản và Luật Nhà ở.

Đại biểu khẳng định, việc điều chỉnh thời điểm có hiệu lực của Luật Đất đai (sửa đổi) và các luật có liên quan là rất cần thiết và phù hợp với tính cấp thiết hiện nay. Đây là dự án luật lớn, có ý nghĩa và tầm quan trọng trong đời sống chính trị, kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, bảo vệ môi trường của đất nước; có tác động sâu rộng đến các tầng lớp Nhân dân và cộng đồng doanh nghiệp.

Đại biểu bày tỏ băn khoăn theo tờ trình số 247 ngày 18/5/2024 có nêu: hiện nay, ngoài 1 nghị định đã được chính phủ ban hành, còn 15 văn bản gồm: 9 nghị định, 1 quyết định của Thủ tướng Chính phủ, 6 thông tư quy định chi tiết Luật Đất đai dự kiến được ban hành trong tháng 6 năm 2024.

Theo quy định tại điều 11 luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015 được sửa đổi, bổ sung năm 2020, thì các văn bản quy định chi tiết của các luật cũng phải có hiệu lực đồng thời. Tuy nhiên hầu như các luật đều mới triển khai bước đầu trong quá trình xây dựng văn bản dưới luật.

Quang cảnh phiên họp.

Mặt khác, đối chiếu với hồ sơ Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật được (quy định tại Điều 146) thấy rằng chưa có báo cáo rõ ràng, cụ thể về căn cứ áp dụng trình tự, thủ tục rút gọn đáp ứng điều kiện của luật, cũng như chưa nêu rõ vấn đề phát sinh trong thực tiễn và hậu quả có thể xảy ra nếu không kịp thời ban hành văn bản quy phạm pháp luật để giải quyết vấn đề đó.

Hơn nữa văn bản chưa có đánh giá hạn chế, bất cập trong việc Luật Đất đai năm 2024 và Luật Kinh doanh bất động sản năm 2023 có hiệu lực sớm nhưng các văn bản quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành không được ban hành kịp thời để có hiệu lực đồng bộ với hiệu lực của luật.

Cùng với đó, chưa đánh giá được đầy đủ tác động tiêu cực của việc không kịp thời ban hành các văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành trong khi luật mới đã có hiệu lực, luật cũ và các văn bản quy định chi tiết luật cũ hết hiệu lực; chưa đánh giá tác động của luật mới tới người dân và doanh nghiệp không đủ thời gian để chuẩn bị các điều kiện đáp ứng yêu cầu theo luật mới.

Từ những phân tích của mình, đại biểu đề nghị: Cần tiếp tục làm rõ tính cấp thiết, cấp bách, tính khả thi của việc điều chỉnh thời điểm có hiệu lực của Luật Đất đai năm 2024 và Luật Kinh doanh bất động sản, luật nhà ở.

Đồng thời đề nghị: Quốc hội cân nhắc kỹ lưỡng Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024 theo quy trình thủ tục rút gọn và thông qua tại kỳ họp thứ 7; Chính phủ báo cáo, làm rõ đầy đủ các vấn đề có liên quan và bảo đảm, chịu trách nhiệm toàn diện về điều kiện để các luật có thể triển khai thực hiện, không để xảy ra vướng mắc, chậm trễ do thiếu các văn bản hướng dẫn, quy định chuyển tiếp và không gây ra các tác động tiêu cực đối với doanh nghiệp và người dân.

Đại biểu cũng nhấn mạnh, hiện nay chất lượng một số dự án luật khi ban hành còn hạn chế, một số luật chưa quy định rõ tổ chức, cá nhân có trách nhiệm trong triển khai thực hiện.

Đại biểu đề nghị bổ sung vào các luật liên quan một số quy định về trách nhiệm xây dựng cơ sở giáo dục, y tế công lập tại khu đô thị mới và khu công nghiệp.  Theo đại biểu, tại Luật Xây dựng hiện hành mới quy định đồ án quy hoạch chung xây dựng khu chức năng đặc thù phải bao gồm “định hướng phát triển không gian các khu chức năng, trung tâm hành chính, dịch vụ, thương mại, văn hóa, giáo dục, đào tạo, y tế,…”

Điều 97 Luật Giáo dục cũng mới dừng lại ở quy định “Bộ, cơ quan ngang bộ, HĐND và UBND các cấp có trách nhiệm đưa việc xây dựng trường học, công trình thể dục, thể thao, văn hóa nghệ thuật phục vụ giáo dục vào quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của ngành và địa phương;...”.

Cả 2 Luật trên đều chưa quy định tổ chức cá nhân nào có trách nhiệm xây dựng trường học, bệnh viện ở khu vực đô thị mới và khu công nghiệp đặc biệt là chưa quy định trách nhiệm xây dựng cơ sở giáo dục, y tế công lập.

Điều này dẫn đến thực trạng nhiều khu đô thị mới và khu công nghiệp không có trường học, bệnh viện hoặc không có trường học, bệnh viện công lập, khiến nhiều gia đình gặp khó khăn trong học tập và chăm sóc y tế. Đại biểu đề nghị Quốc hội, Chính phủ sớm quan tâm bổ sung, sửa đổi các quy định về vấn đề này. Đồng thời tăng cường kiểm tra, giám sát và đưa ra giải pháp khắc phục kịp thời thiếu trường, lớp, bệnh viện như đã nêu trên.