Đối với tỉnh Tuyên Quang, Dự án đường cao tốc Tuyên Quang - Hà Giang qua địa phận tỉnh dài 77 km, có tổng mức đầu tư 6.800 tỷ đồng; Dự án thực hiện giải phóng mặt bằng theo quy mô đường cao tốc 4 làn xe. Giai đoạn 1, thiết kế 2 làn xe cơ giới, kết cấu mặt đường bê - tông nhựa. Trong đó qua huyện Yên Sơn là gần 18 km.
Công điện số 1250/CĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ triển khai các dự án đường bộ cao tốc quan trọng quốc gia, trọng điểm có nêu rõ: Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng đã định hướng đột phá chiến lược về "Xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại cả về kinh tế và xã hội", trong đó xác định ưu tiên phát triển một số công trình trọng điểm quốc gia về giao thông. Đồng thời, chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021 - 2030 đã đặt mục tiêu đến năm 2030 phấn đấu cả nước có khoảng 5.000 km đường bộ cao tốc. Quốc hội, Chính phủ đã ưu tiên tập trung nguồn lực để đầu tư phát triển hệ thống đường bộ cao tốc trên cả nước. Nhận thức tầm quan trọng của Dự án, các địa Phương trên địa bàn tỉnh đã nỗ lực, thực hiện nhiều giải pháp để tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy tiến độ giải phóng mặt bằng.
Linh hoạt giải phóng mặt bằng dự án
Tại huyện Yên Sơn, từ thực tiến thực hiện thành công những công trình trọng điểm quốc gia, của tỉnh trước đó. Cấp ủy, chính quyền địa phương luôn xác định giải phóng mặt bằng được xem là khâu quan trọng, có ý nghĩa quyết định đến tiến độ triển khai dự án; phát huy vai trò và vận dụng sáng tạo công tác dân vận luôn là chìa khóa thành công để tạo đồng thuận trong Nhân dân, tháo gỡ những “nút thắt” thuận lợi, đảm bảo tiến độ.
Ngay khi dự án được triển khai, huyện Yên Sơn đã thành lập Ban Chỉ đạo bồi thường giải phóng mặt bằng của huyện, thành lập các tổ công tác giúp việc cho Ban chỉ đạo; Trách nhiệm người đứng đầu trong công tác GPMB dự án được nêu cao, hạn chế thấp nhất công tác GPMB dự án bị vướng mắc, kéo dài. Hàng tháng Thường trực Huyện uỷ họp, đi thực địa kiểm tra tiến độ để kịp thời chỉ đạo, giải quyết các khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện; Tập thể lãnh đạo Uỷ ban nhân dân huyện tích cực, nỗ lực, tập trung quyết liệt, có kế hoạch và huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc trong thực hiện công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng Dự án; Chỉ đạo các phòng ban, đơn vị liên quan tham mưu giải quyết đơn thư, kiến nghị, phán ánh, khiếu nại của người dân theo đúng quy định.
Thường trực Huyện uỷ kiểm tra tiến độ thực hiện Khu tái định cư đường Cao tốc Tuyên Quang - Hà Giang tại xã Nhữ Khê
Tập thể lãnh đạo huyện Yên Sơn luôn sâu sát, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy đối với công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi thu hồi đất trên địa bàn trên cơ sở chính sách, pháp luật Nhà nước. Công tác tham mưu của cơ quan chuyên môn, đơn vị bảo đảm các yêu cầu về tính hợp lý, hợp pháp của văn bản. Cơ quan quản lý nhà nước tăng cường phối hợp với chủ đầu tư và người dân có đất bị thu hồi hoặc bị ảnh hưởng bởi công tác GPMB trên địa bàn; ưu tiên vận động, thuyết phục, tổ chức đối thoại đối với những trường hợp chưa đồng thuận, còn có ý kiến trái chiều trước khi thực hiện các bước thống kê, kiểm đếm hoặc trước khi ban hành quyết định thu hồi đất, phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ.
Chủ tịch UBND huyện đối thoại đối với những trường hợp chưa đồng thuận tại xã Lang Quán
Nhiệm vụ GPMB từ khâu thống kê, kiểm đếm đến thẩm định, xác nhận kết quả thẩm định phương án bồi thường, hỗ trợ GPMB được các cơ quan, đơn vị phối hợp đồng bộ, chặt chẽ. Niêm yết thông tin lấy ý kiến các hộ dân trước khi triển khai thực hiện và vận hành dự án. Cùng với đó là tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm và phòng ngừa, kiểm soát sai phạm trong công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.
Ông Trần Văn Tuyên, Chủ tịch UBND xã Nhữ Khê cho biết: Để người dân đồng thuận và giải phóng mặt bằng, xã đã thành lập tổ tuyên truyền, phối hợp cùng cấp ủy chi bộ các thôn thường xuyên gặp gỡ, vận động, đối thoại trực tiếp với người dân để nắm bắt tâm tư nguyện vọng, giải quyết kịp thời khó khăn, vướng mắc của người dân. Đồng thời, xã đã hỗ trợ các hộ dân bằng ngày công di dời tài sản, vật kiến trúc, thu hoạch cây cối hoa màu, giúp nhân dân sớm bàn giao mặt bằng cho đơn vị thi công thực hiện dự án.
Cùng với đó, UBND huyện Yên Sơn thường xuyên tổ chức họp, làm việc với Ban Quản lý dự án ĐTXD các công trình giao thông tỉnh về tiến độ thực hiện, đề xuất các giải pháp tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong thực hiện để đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng Dự án, tiến độ xây dựng các khu tái định cư... Đồng thời thống nhất các phương án trình lên UBND tỉnh và các cơ quan chức năng xem xét, điều chỉnh, giải quyết đúng thẩm quyền.
Nỗ Lực từ cơ sở - Đồng lòng từ người dân
Thực tế cho thấy hầu như toàn bộ các công trình, dự án ở các địa phương khi thực hiện giải phóng mặt bằng đều có những khó khăn, vướng mắc như: Việc xác định nguồn gốc đất, giá đất, đơn giá tài sản, vật kiến trúc, cây cối… để tính bồi thường. Khi có thay đổi về chính sách, đơn giá bồi thường, dẫn đến có sự so sánh, khiếu nại về chính sách cũ và mới làm gián đoạn tiến độ thực hiện dự án. Nên đối với công tác này Yên Sơn luôn tìm nhiều giải pháp phù hợp, chính quyền từ huyện đến cơ sở luôn xác định rõ công tác dân vận, tuyên truyền giữ vai trò “đi trước, mở đường”, là “giải pháp mềm” để lan tỏa, truyền tải đầy đủ, chính xác, kịp thời, minh bạch chủ trương, pháp lý và chế độ chính sách cụ thể của dự án tới các chủ sử dụng nhà, đất trong phạm vi GPMB, có tính quyết định giúp thay đổi quan điểm và ý thức cộng đồng về giá trị, lợi tích của dự án đầu tư.
Do đó, việc rà soát, thống kê đầy đủ tình hình nhân khẩu, hộ khẩu, nhân thân của từng trường hợp trong diện thu hồi đất để phân loại theo từng nhóm, nắm chắc diễn biến tình hình, tâm tư nguyện vọng của người dân bị thu hồi đất phải được thực hiện ngay từ ban đầu, từ đó có những phương án tiếp xúc, phương pháp vận động, tuyên truyền linh hoạt, đa dạng dưới nhiều hình thức cho phù hợp với từng trường hợp, từng nhóm đối tượng cụ thể. Từ đó nhận được sự đồng thuận của người dân, nhiều người tiên phong thực hiện sớm và góp sức cùng chính quyền vận động bà con trong thôn, xóm giao mặt bằng sớm.
Nguời dân xã Chân Sơn nhận tiền đền bù giải phóng mặt bằng
Gia đình bà Đào Thị Nhuần, xã Tứ Quận, huyện Yên Sơn chia sẻ: Là một trong số 175 gia đình của xã có đất nằm trong diện tích thu hồi phục vụ xây dựng đường cao tốc Tuyên Quang – Hà Giang. Nhà cửa, ruộng vườn bao năm xây dựng, lao động mà có, dỡ bỏ tài sản cũng xót xa và tiếc lắm. Qua nhiều cuộc họp thôn và cán bộ thôn, xã cũng trực tiếp đến nhà phân tích, gia đình bà hiểu công trình cao tốc có ý nghĩa rất lớn giúp phát triển kinh tế - xã hội nên hoàn toàn ủng hộ, đồng thuận nhận đền bù, giải phóng diện tích trên 2.200 m2 đất gồm: nhà ở, vườn đồi và ao cá cho đơn vị thi công.
Ông Hà Văn Thị, Bí thư Đảng ủy xã Tứ Quận cho biết: Ngay sau khi có chủ trương xây dựng tuyến Cao tốc, cấp ủy, chính quyền xã Tứ Quận phối hợp với cán bộ chuyên môn của huyện đã tổ chức họp với các thôn, xóm có đường cao tốc đi qua, quán triệt các văn bản, giải thích và phân tích ý nghĩa của tuyến đường đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương cũng như góp phần quan trọng trong kết nối giao thương liên vùng.
Ban chỉ đạo của huyện phối hợp với các địa phương cùng tháo gỡ khó khăn, vướng mắc để đẩy nhanh tiến độ thi công
Công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng thực hiện Dự án cao tốc Tuyên Quang – Hà Giang đã được huyện Yên Sơn thực hiện quyết liệt, khẩn trương. Tuy nhiên, vẫn còn một số khó khăn, vướng mắc trong việc bàn giao mặt bằng và tái định cư. UBND huyện Yên Sơn đã chỉ đạo quyết liệt đến các cơ quan, phòng ban liên quan, UBND các xã trong thực hiện công tác giải phóng mặt bằng tiếp tục tuyên truyền, vận động, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc để các hộ dân khẩn trương bàn giao mặt bằng cho đơn vị thi công. Đồng thời, xây dựng phương án cưỡng chế đối với các trường hợp cố tình không bàn giao mặt bằng.
Với sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị, phát huy hiệu quả vai trò của công tác dân vận, đến hết nay Yên Sơn đã hoàn thành kiểm đếm 100% diện tích cần giải phóng mặt bằng dự kiến là trên 163 ha. Trong đó phần tuyến đường tổng diện tích thu hồi dự kiến là 147,21 ha/657 hộ gia đình, cá nhân và 06 tổ chức; hoàn thành kiểm kê, họp xét bằng 100% số hộ và diện tích đất thu hồi, tổng kinh phí đã chi trả: 235,8 tỷ đồng/149,2ha; Phần khu tái định cư đã hoàn thành bàn giao 100% diện tích GPMB 04/4 khu tái định cư cho các nhà thầu thi công xây dựng với tổng kinh phí bồi thường phê duyệt là 31,64 tỷ đồng/14,62ha.
Đơn vị thi công đã huy động máy móc, nhân lực tập trung thực hiện các hạng mục công trình
Anh Đỗ Văn Thiệu, Công ty TNHH Đầu tư và Xây dựng Thành Hưng, chia sẻ: Khi có mặt bằng sạch, thì không kể ngày Lễ tết, ngày nghỉ, đơn vị thi công đã huy động máy móc, nhân lực tập trung thực hiện các hạng mục công trình để đạt tiến độ thi công. Đồng thời phối hợp với UBND các xã cùng tuyên truyền, vận động để nhân dân sớm bàn giao mặt bằng để đơn vị làm việc liên tục.
Cùng với việc giải phóng mặt bằng, huyện đang tích cực đẩy nhanh tiến độ xây dựng các khu tái định cư để sớm bàn giao đất cho người dân yên tâm ổn định cuộc sống. Huyện đang đẩy nhanh tiến độ xây dựng 04 khu tái định cư tại các xã Nhữ Khê, Lang Quán, Chân Sơn, Tứ Quận với tổng diện tích gần 15 ha. Đảm bảo bố trí tái định cư cho 180 hộ bị ảnh hưởng của Dự án đường cao tốc Tuyên Quang – Hà Giang (giai đoạn 1). Điển hình như Khu tái định cư xã Tứ Quận với diện tích gần 4 ha, hiện đã cơ bản hoàn thành các hạng mục công trình. 30 hộ dân thuộc diện thuộc diện tái định cư đã được bàn giao đủ diện tích đất trước tết Nguyên đán 2025. Nhiều ngôi nhà mới đã được xây dựng, người dân đang dần hòa nhập với môi trường mới.
Nhiều ngôi nhà mới đã được xây dựng khang trang tại Khu tái định cư xã Tứ Quận
Là một trong những gia đình đã có ngôi nhà mới khang trang trước tết Nguyên đán tại khu tái định cư, chị Hoàng Thị Nga, thôn Cây Nhãn, xã Tứ Quận cho biết: Ngay khi được bốc thăm nhận đất tái định cư, gia đình đã nhanh chóng xây dựng nhà ở và phấn đấu hoàn thiện trước Tết Nguyên Đán để ổn định cuộc sống. Từ đầu năm chuyển về nơi ở mới đến nay, chị thấy rất thuận tiện trong buôn bán, giao thương hàng hóa nên chị rất phấn khởi, yên tâm phát triển kinh tế.
Huyện Yên Sơn đã huy động cả hệ thống chính trị từ huyện đến cơ sở cùng vào cuộc, đẩy mạnh công tác thông tin tuyên truyền về ý nghĩa của dự án đối với việc phát triển kinh tế - xã hội và đời sống dân sinh; đồng thời thành lập các tổ tuyên truyền có sự tham gia của các tổ chức chính trị - xã hội cấp huyện, cấp xã và ở thôn, thường xuyên đến vận động các hộ gia đình thuộc diện giải phóng mặt bằng.
Sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị
Xác định công tác giải phóng mặt bằng là việc làm khó, phức tạp, do đó Yên Sơn đã huy động tập trung vào cuộc của cả hệ thống chính trị, trong đó có vai trò lãnh đạo của các cấp ủy Đảng, sự quản lý điều hành của chính quyền, sự vào cuộc của Mặt trận tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội nhằm phát huy sức mạnh tổng hợp, triển khai đồng bộ, nhất quán, kịp thời, nhất là trong công tác tuyên truyền vận động Nhân dân. Đưa việc lãnh đạo công tác giải phóng mặt bằng vào chương trình công tác của cấp ủy và coi đây là nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên cần tập trung chỉ đạo phổ biến, quán triệt sâu sắc về ý nghĩa, tầm quan trọng của Dự án đối với phát triển kinh tế - xã hội, an ninh, quốc phòng, lợi ích quốc gia nhằm nâng cao nhận thức, ý thức và trách nhiệm của mỗi hộ gia đình, cá nhân và tổ chức trong diện bị thu hồi đất cũng như nhân dân trong khu vực.
Đồng chí Chủ tịch UBND huyện Yên Sơn Nguyễn Hữu Phương, cho biết: Để thực hiện hiệu quả việc vận động đền bù, giải phóng mặt bằng, tái định cư đường cao Tuyên Quang – Hà Giang trên địa bàn, huyện thành lập 4 tổ công tác gồm: Tổ tuyên truyền, vận động, nắm bắt thông tin dư luận liên quan dự án; Tổ tư vấn giải quyết đơn thư, khiếu nại; Tổ nghiệp vụ về giao đất tái định cư và cấp phép xây dựng nhà ở, quản lý quy hoạch xây dựng Khu tái định cư; Tổ thẩm tra phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và giải phóng mặt bằng và Khu tái định cư thực hiện dự án. Thành viên các tổ đều là người đứng đầu, cán bộ các ban, ngành chuyên môn của huyện, nắm chắc chủ trương, đường lối của Đảng, chính pháp pháp luật của Nhà nước, bám sát chỉ đạo của tỉnh, các cơ chế, chính sách trên địa bàn để tuyên truyền vận động nhân dân, đồng thuận ủng hộ. Qua đó, các thông tin được chia sẻ hai chiều giữa nhân dân và chính quyền, kịp thời tháo gỡ ngay những khó khăn, vướng mắc theo thẩm quyền để tổ chức thực hiện.
UBND huyện Yên Sơn đang chỉ đạo quyết liệt để bàn giao mặt bằng để đơn vị thi công làm việc liên tục
Bên cạnh đó các địa phương cũng thành lập các tổ tuyên truyền, vận động giải phóng mặt bằng; UBND xã thành lập Tổ tư vấn giải quyết đơn thư, khiếu nại liên quan đến Dự án; ban hành quy chế làm việc, phân công nhiệm vụ cho các thành viên; Các tổ chức chính trị xã hội cấp huyện thường xuyên phân công cán bộ xuống cơ sở phối hợp với các đồng chí Bí thư, Trưởng thôn, Trưởng Ban Công tác Mặt trận các thôn, bản tích cực gặp gỡ, đối thoại, kịp thời giải đáp các ý kiến, thắc mắc của người dân; Nhờ thực hiện tốt công tác dân vận, tích cực tuyên truyền, vận động người dân trong vùng Dự án hiểu, đồng thuận nên tất cả các hộ gia đình đã nhận tiền bồi thường và bàn giao đất cho đơn vị thi công.
Trong quá trình giải phóng mặt bằng, các hộ gia đình có khối lượng công việc lớn, khó khăn về nhân lực hoặc có nguyện vọng chính đáng, UBND các xã đã huy động cán bộ, nhân dân và các lực lượng tại chỗ như dân quân, công an, tổ chức đoàn thể đến hỗ trợ việc tháo dỡ các công trình dân sinh, di dời tài sản, phân loại tài sản, vật dụng sinh hoạt để bàn giao mặt bằng cho đơn vị thi công một cách sớm nhất. Qua đây cũng góp phần giúp người dân bị ảnh hưởng bởi Dự án sớm ổn định cuộc sống, yên tâm lao động sản xuất.
Các địa phương huy động nhân lực tại chỗ hỗ trợ người dân trong việc tháo dỡ các công trình dân sinh, di dời tài sản
Công tác GPMB đối với Dự án này đã được cấp trên ghi nhận về những nỗ lực, cố gắng, không ngừng đổi mới, cải tiến phương pháp làm việc của cả tập thể Lãnh đạo Huyện ủy, UBND quận, UB MTTQ huyện, phường và các lực lượng trực tiếp thực hiện nhiệm vụ, được nhân dân hoàn toàn đồng thuận mà không phải thực hiện cưỡng chế thu hồi đất trường hợp nào. Để có được thành tích đó cấp ủy, chính quyền từ huyện đến cơ sở, các cơ quan tham mưu luôn coi trọng công tác dân vận là kim chỉ nam cho việc vận động người dân, tổ chức chấp hành chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước trong lĩnh vực Quản lý đất đai - Giải phóng mặt bằng, xây dựng quy trình thực hiện đảm bảo chặt chẽ, công khai, minh bạch, tuân thủ đúng trình tự, thủ tục theo quy định của pháp luật; kịp thời giải quyết các nội dung đơn thư, kiến nghị của công dân không để đơn thư tồn đọng, kéo dài, vượt cấp; việc áp dụng cơ chế, chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đúng quy định, đảm bảo thỏa đáng, hài hòa giữa lợi ích của nhà nước và lợi ích chính đáng, hợp pháp của người dân, góp phần quan trọng để huyện làm tốt công tác thu hút đầu tư, hoàn thành các nhiệm vụ, chỉ tiêu kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm an ninh - quốc phòng, tạo tiền đề quan trọng cùng tỉnh hoàn thành thắng lợi mục tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ các cấp, nhiệm kỳ 2020-2025 đã đề ra./.
Thực hiện: Viết Kiều
